ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΟΡΟΣΕΙΡΕΣ, ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΠΕΔΙΑΔΕΣ

Οι μεγάλες οροσειρές και τα βουνά δημιουργήθηκαν από ενδογενείς δυνάμεις που ανύψωσαν το στερεό φλοιό της Γης. Αντίθετα οι πεδιάδες διαμορφώθηκαν από την επίδραση εξωγενών δυνάμεων( ήλιος, άνεμος, βροχή κλπ)
Πιο συγκεκριμένα, κάτω από την επιφάνεια της Γης, γίνονται "συγκρούσεις" των ηπείρων, τα βράχια ανεβαίνουν και σχηματίζουν βουνά και οροσειρές. Κατά τον ίδιο τρόπο μπορεί να δημιουργηθούν και νησιά από εκρήξεις ηφαιστείων.

Στο παρακάτω βίντεο δες τη δημιουργία ενός νησιού( Surtsey, στη ΝΔ Ισλανδία). Το Surtsey είναι μια σπάνια ευκαιρία όπου γινόμαστε μάρτυρες της δημιουργίας ενός νέου νησιού από μια ηφαιστειακή έκρηξη και μπορούμε μάλιστα να παρακολουθήσουμε πώς φτάνει και πώς αναπτύσσεται η ζωή στα νησί αυτό, αφού μένει αποκλεισμένο από τις ανθρώπινες δραστηριότητες πέρα από την επιστημονική έρευνα. Γι' αυτό το λόγο μάλιστα τον περασμένο Ιούλιο η UNESCO ανακήρυξε το νησί Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Ακολουθούν οι εξωγενείς δυνάμεις όπου αλλάζουν τη μορφολογία του εδάφους, αφού μπορούν να θρυμματίσουν, να προκαλέσουν αποσάθρωση και να αλλοιώσουν τη μορφή ενός τοπίου. Έτσι μπορεί να δημιουργηθεί πεδιάδα, οροπέδιο, κλπ

ΚΑΝΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ ΚΑΙ ΔΕΣ ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΑ ΠΩΣ Ο ΠΑΓΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΛΑΤΑ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΤΗ ΔΙΑΒΡΩΣΗ ΤΩΝ ΠΕΤΡΩΜΑΤΩΝ

Έτσι το ανάγλυφο μιας περιοχής διευκολύνει ή εμποδίζει τις δραστηριότητες των ανθρώπων. Στα μεγάλα υψόμετρα η διαβίωση των ανθρώπων είναι δύσκολη, όπως και η κατασκευή οδικού και σιδηροδρομικού δικτύου, ενώ αντίθετα στις πεδιάδες γίνεται πιο εύκολα η κάθε είδους δραστηριότητα του ανθρώπου( γεωργία, κτηνοτροφία, συγκοινωνία, εμπόριο κλπ)

Δεν είναι άλλωστε και περίεργο το ότι οι μεγάλοι πολιτισμοί της αρχαιότητας ως επί το πλείστον δημιουργήθηκαν σε πεδινές περιοχές.

• Στην Αφρική ο αιγυπτιακός πολιτισμός στηρίχθηκε οικονομικά στην αγροτική παραγωγή της εύφορης πεδιάδας του Νείλου ποταμού,

• στην Ευρώπη ο Μινωικός και ο αρχαιοελληνικός πολιτισμός βασίστηκαν στο εμπόριο και τη ναυτιλία που τους εξασφάλιζε ο πλούσιος θαλάσσιος διαμελισμός της Ελλάδας, το ίδιο ο Ρωμαϊκός και Βυζαντινός ( Μεσόγειος θάλασσα)

• στη Μέση Ανατολή οι Βαβυλώνιοι και οι Ασσύριοι στηρίχθηκαν στις εύφορες πεδιάδες του Τίγρη και του Ευφράτη,
  

• στην Ανατολική Ασία οι αρχαίοι Κινέζοι αναπτύχθηκαν γύρω από τις πεδιάδες του Κίτρινου ποταμού και των μεγάλων οροπεδίων,

• στην κεντρική Αμερική οι Μάγιας και οι Αζτέκοι εκμεταλλεύτηκαν τις λίγες πεδιάδες που υπήρχαν στην οροσειρά της Σιέρα Μάντρε όπως κάτι ανάλογο έκαναν


• και οι Ίνκας στην οροσειρά των Άνδεων( εκμεταλλεύτηκαν τα οροπέδια της αυτοκρατορίας τους και αναπτύχθηκαν γύρω από τη λίμνη Τιτικάκα)

Άρα καταλαβαίνουμε ότι το ανάγλυφο ενός τόπου είναι αυτό που ευνοεί την ανάπτυξη των πολιτισμών αφού τους ευνοούν

• οι πεδιάδες (καλλιέργεια)

• τα ποτάμια (άρδευση και ύπαρξη πλούσιας χλωρίδας και πανίδας)


• οι παραθαλάσσιοι τόποι (εμπόριο, αλιεία)

Παρακάτω βλέπεις τις μεγαλύτερες οροσειρές, βουνά και πεδιάδες της Γης.

Εντόπισε τις παραπάνω οροσειρές, κορυφές και πεδιάδες ΚΛΙΚ (με κλικ στο χάρτη μεγαλώνει)

Δες τις ψηλότερες κορυφές του κόσμου ΚΛΙΚ

Τα Ιμαλάια από το Διάστημα



Το Έβερεστ από το Διάστημα



ΔΕΙΤΕ ΜΕΡΙΚΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ ΒΙΝΤΕΟ


ΥΠΟΘΑΛΑΣΣΙΟΣ ΣΕΙΣΜΟΣ




ΕΚΡΗΞΗ ΗΦΑΙΣΤΕΙΟΥ

ΥΠΟΘΑΛΑΣΣΙΟ ΗΦΑΙΣΤΕΙΟ




ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΣΕΙΣΜΟ ΤΗΣ ΚΑΛΙΦΟΡΝΙΑΣ ΤΟ 1989